Steenfabricage
Van T&A naar Wienerberger
Steenfabriek T&A aan de Erlecomsedam (1935), de nu nog werkzame fabriek van Wienerberger.
Foto: Foto Aviodrome Lelystad/Regionaal Archief Nijmegen
Klei
Erlecom heeft sinds ongeveer 1843 steenfabrieken. Nu staat alleen steenfabriek Erlecom van steenfabrikant Wienerberger er nog, de enige nog werkende steenfabriek in de Ooijpolder. Er worden gevelstenen gebakken. Daan Rieken en Paul Rapp maakten in april 2017 voor De Gelderlander een mooie fotoreportage op de fabriek.
De huidige fabriek was niet de enige. Halverwege de 19e eeuw stonden er vijf steenovens langs de Erlecomsedam, begin 20ste eeuw waren er zeker drie grote steenfabrieken in Erlecom gevestigd. Oude fabrieksterreinen en oude arbeidershuisjes herinneren daar nog aan.
Dit hoofdstuk is nog in de maak. Wie meer wil weten over de steenfabrieken in deze regio, kan zijn hart ophalen met de doctoraalscriptie Het steenfabriekenlandschap... de pijp uit (2007) van Hylke Roodenburg.
Daarin staat de volgende passage te lezen:
'De eerste steenoven uit het industriële tijdperk in de gemeente Ubbergen werd in 1830 gebouwd door landbouwer H. Teunissen en lag op de Buitenweide bij Erlecom. Een tweede fabriek volgde in 1843 in de Vijgenwaard, eveneens bij Erlecom. In het begin van de jaren 1850 verschenen op diverse binnendijks gelegen plaatsen aan de Erlecomsedam en de Ooijse Bandijk nieuwe steenfabriekjes, die elk bestonden uit niet meer dan twee veldovens.'
In het Gelders Archief is het volgende te vinden:
Op 27 april 1857 werd door Terwindt en Arnzt een vennootschap opgericht ten behoeve van een steenbakkerij in Erlecom en een handel in stenen. In 1899 werd deze vennootschap omgezet in de N.V. Steenfabrieken v/h Terwindt en Arntz, Nijmegen. Door aankoop van en deelname in verschillende vestigingen groeide de onderneming uit tot een bloeiend baksteenbedrijf in Gelderland en Duitsland. Het archief bestaat voornamelijk uit notariële akten en financiële gegevens van de N.V. Steenfabrieken v/h Terwindt en Arntzen en van de verschillende vestigingen over de periode van 1857 tot 1984.
