De Erfhofmeesterij

Volgens het boek Het Rijk van Nijmegen. Oostelijk gedeelte en de Duffelt, van A.G. Schulte is het huis Kleverburg ook bekend onder de naam Erfhofmeesterij en Hofmeesterij. Dat klopt echter niet. Sowieso staan op meerdere oude kaarten van het gebied (zoals op die uit 1741 hiernaast) zowel de Kleverburg als de Hofmeesterij ingetekend als aparte gebouwen. Bij het samenvoegen van kaarten blijkt bovendien de Hofmeesterij midden in de Waal terecht te komen, ongeveer op de plek waar de gemeente Ubbergen op de gemeentelijke verwachtingskaart de 'versterkte woonplaats' intekent bij mij voor de deur.
Nadat ik verder zoek in archieven, verpondingskohieren en oude boeken wordt me steeds duidelijker dat de oude Kleverburg, het adellijke verblijf dat volgens de overlevering Diederik Quadt van Wickradt (1525-1590) voor zijn zoon heeft laten bouwen (en dat voor het eerst op een kaart uit 1620 getekend staat en uiteindelijk in 1790 in de Waal is gezakt), op de plek stond waar nu een radarpost staat. Het is ongeveer de plek waar de gemeente in zijn gemeentelijke waardenkaart een 'huisplaats' of 'boerderij' heeft ingetekend.
De twee gebouwen staan los van elkaar. Het wordt bevestigd in de Inventaris van het archief van de Buitenpolder Erlecom, 1700 - 1943 waar over beide gebouwen wordt geschreven als aparte huizen. Ook in verpondingskohieren hebben ze een aparte naam. Het is duidelijk: naast de zoektocht naar het bouwjaar, de eigenaren en het jaartal waarin de Cleverburg door de Waal verzwolgen wordt, heb ik er een tweede object bij om te onderzoeken.

De Haeffmeesterije

De oude Hofmeesterij is waarschijnlijk in 1539, of even daarvoor, gebouwd. Terwijl in eerdere jaren alleen nog over ackers en weyden wordt gesproken staat er bij dat jaar in het Leenaktenboek:

Gerrit van Vlodorp, erve sijnes broeders Reiners van Aeswijn als hem sulx op den Lantdagen to Nijmegen end Remund togeclaert is, 16 Junii 1539. (Hij erft het erfhooffmeisteramt)
Idem tuchtigt sijn vrou Elisabet van Stammen, eodem die. Hier staet: dat erfhoofmeisteramt slants van Gelre, met allen rechten end tobehoren, met eenen hoff geheiten den Gelderschen weert, met acker, weyden, vischerien, sanden, uterweerden end middelweerden end allen anderen sijnen tobehoren, in Overbetuwe, in den kerspel van Gent gelegen.

Het is vermoedelijk de 'versterkte woonplaats' die op de gemeentelijke waardenkaart staat. Wanneer het pand verdwijnt, en hoe, is niet bekend. Misschien verdwijnt het ook in de Waal bij een van de dijkdoorbraken of overstromingen. Het is onduidelijk of het binnendijks of buitendijks ligt. In het leenaktenboek is de laatste vermelding in 1786. Op kaarten uit 1799 en 1806 komt het niet meer voor. In een lijst van Kranenburg, aangehaald door Leuthenaar Wim Janssen in zijn Leuther Lectuur, staat Het huijs de Eerfhofmeestrije genoemd als een van alle zeventien huisen die tussen 1733 en 1784 door het water van de Waal zijn weggespoeld.

Een nieuwe burcht?

De Nieuwe Kleverburg verschijnt voor het eerst op een militaire kaart uit 1830 (Zie hieronder). Op de plek van de oude Kleverburg resteert op die kaart slechts een wiel - of de oude gracht. Maar de Nieuwe Kleverburg wordt al eerder aangehaald. In 1806 gebruiken de Nederlandse Huzaren het als rustplaats, onderweg op hun veldtogt naar Oostenrijk. In 1821 staat het te koop, zo blijkt uit een advertentie in de Nijmeegse Courant. In beide berichten gaat het over de Kleverburg, maar omdat het oude kasteel volgens de verpondingskohieren in 1790 door de Waal is verzwolgen, zal hier de Nieuwe Kleverburg bedoeld worden.

Lees hier verder